این سخن امام، سنگینی بار مسئولیت و تعهد و تکلیفی را که تصدی مناصب ایجاد میکند، برمیشمارد و تفاوت بارز نظام حکومت دینی را با دیگر حکومتها روشن مینماید.
امانت دیدن و موقت انگاشتن مسئولیت در فرد مسئول، روحیه خدمت، نشاط و تحرک برای جلوگیری از هرگونه خودرأیی و خودمحوری را ایجاد میکند؛ بهطوریکه او تمام وجود خود را صرف این حقیقت مینماید که امانت را به نیکی پاس بدارد و به فرد مسئول دیگری تحویل بدهد.
اما در نگاه غیردینی و آنچه در شبهدمکراسیهای لیبرال دیده میشود، مسئولیت برای قدرت و قدرت برای مسئولیت است و تمام وجود فرد مسئول برای حفظ موقعیت و پرستیژ اجتماعی خویش صرف میشود و از این رهگذر ویژگی بارز حکومت دینی نسبت به حکومتهای مادی آشکار میشود.
با امانت دیدن مسئولیت، بسیاری از آفات که امروز گریبانگیر ما شده و به روحیه خدمت لطمه میزند، رخت برمیبندد. اگر پستها و جایگاهها را یک امانت بدانیم، دیگر از تبارگرایی، قومسالاری، باندبازی، گروهگرایی و جناحبازی و زد و بند و... خبری نیست و آنوقت است که شایستهسالاری و انتخاب افراد براساس ملاکهای الهی و معیار قرار دادن تقوا در اعطای مناصب، مدنظر قرار میگیرد.
اگر تقوا معیار عمل اجتماعی قرار بگیرد و روابط انسانی و سازمانی بر این اساس تعریف شود، دیگر توجیه و مماشات رنگی ندارد و همگان خود را در محضر خدا میبینند که باید برای رفع مشکلات مردم قدمی بردارند و برای همه انسانها بدون دستهبندی و تفکیک تلاش کنند. در اینصورت شعارها تبدیل به شعور میشود و حرفها و وعدهها به عمل تبدیل میشود و هرکجا نیز اشتباه و خطایی سر زند، درپی توجیه آن نیستند، بلکه صمیمانه و خاضعانه به خطای خود اعتراف میکنند.
در این صورت است که میتوان آن سخن امام علی(ع) را بهیاد آورد که فرمودند: «من هنگامی که به حاکمیت شما رسیدم، چیزی جز چند درهم و اندکی لباس مندرس که خانوادهام بافتهاند، نداشتم. حال اگر بههنگام پایان کار بیش از این چیزی داشتم، من خائنم و به جامعه و مردم خیانت کردهام.»
با امانت دیدن مسئولیتها و مقامهاست که میتوان درپی اجرای این سخن امام علی(ع) رفت که فرمودند: «عالمان و آگاهان جامعه در برابر محرومیت محرومان بیپناه و قدرت مالی و نفوذ ثروتمندان که موجب همهگونه برخورداری آنان میشود، در نزد خدا مسئولند.»
بنابراین امروز هرکس که در هر مسئولیتی قرار گرفته در پیشگاه خدا باید پاسخ بدهد چگونه توانسته از اعتماد عمومی مردم که امکانات کشور را در اختیار آنان قرارداده به بهترین نحو در جهت خدمتگزاری آنان پاسداری کند.
همه در معرض امتحان الهی هستند و امتحان صاحبان مناصب سختتر است بنابراین نباید بهگونهای سخن گفت و حرکت کرد که محرومان، مستضعفان و اقشار آسیبپذیر جامعه و در یک کلمه ولینعمتان انقلاب از برخی عملکردها و سخنان دلسرد شوند.
بنابراین بهجای درگیر شدن در اصطلاحات و اعمالی که نفع و خیری برای مردم ندارد، باید با «همتی» دوچندان و «کاری» مضاعف نهضت خدمتگزاری به مردم را تقویت کرد؛ چراکه بنا به فرمایش رهبر حکیم انقلاب اسلامی، در پیشگاه الهی از لحظهلحظه مسئولیتها سؤال خواهد شد.